Očuvanje i održivo korišćenje biodiverziteta u slivu velikih jezera: Prespansko, Ohridsko i Skadarsko jezero

Kratak opis projekta

Polazna situacija

Velika jezera Zapadnog Balkana - Ohridsko, Prespansko i Skadarsko - dio su proširenog sliva rijeke Drim. Dijele ga Albanija, Grčka, BJR Makedonija i Crna Gora. Zbog njihovog bogatstva rijetkim životinjskim i biljnim vrstama, oni su značajan dio evropskog priodnog nasljeđa. Iako su velikim dijelom pod zaštitom, gubitak biološke raznolikosti se nastavlja. S jedne strane, kvalitet vode se pogoršava zbog komunalnih otpadnih voda i đubriva u poljoprivredi. S druge strane, obalna područja se sve češće koriste za gradnju, pa se tako obala betonira, što mjestimično dovodi do intenziviranja turizma i prekomjernog ribolova.

Kao države potpisnice Konvencije o biodiverzitetu i države kandidati za ulazak u Evropsku uniju (EU), Albanija, BJR Makedonija i Crna Gora su obavezne da preduzmu mjere za poboljšanje ekološkog stanja jezera i zaštitu biološke raznovrsnosti. Okvirna direktva o vodama (ODV) i zakonodavstvo EU o zaštiti životne sredine, kao i Strategija očuvanja biodiverziteta EU, određuju pravni i strateški okvir. Zajedničko implementiranje zahtijeva usku prekograničnu saradnju.

Cilj

Prirodni resursi jezera podliježu zajedničkom prekograničnom upravljanju u skladu s ciljevima zaštite životne sredine i biodiverziteta EU.

Način djelovanja

Izgradnjom kapaciteta i znanja, kao i jačanjem saradnje između ministarstava, projekat podržava ministarstva nadležna za životnu sredinu, upravljanje vodama i ribarstvo i organe u njihovoj nadležnosti, u implementaciji ODV-a i zakonodavstva EU u oblasti očuvanja životne sredine. Sektor ribarstva podržan je od strane Instituta za domaće ribarstvo Potsdam-Sacrow.

Kooperacioni pratneri za oblast jezera su opštine i udruženja za zaštitu životne sredine i ribarstvo. Njima se pružaju savjetodavne usluge u pogledu primjene mjera za zaštitu biodiverziteta i poboljšanja ekološkog kvaliteta jezera. Regulativa u oblasti ribarstva se harmonizuje i time se prekogranično promoviše održivost ribarstva u pograničnim državama.

Komisije za upravljanje slivovima jezera i rijeka, posebno Drimski dijalog u okviru Komisije za riječna područja država sliva rijeke Drim, važni su regionalni kooperacijski partneri. Jačanjem kooperacijskih struktura i procesa, ovim državama se pruža podrška prilikom implementacije akcionih planova usaglašenih između datih država. Metodološki pristupi čine otvaranje dijaloških foruma i savjetovanja, sprovođenje javnih promotivnih aktivnosti, kao i pozitivno prikazivanje uspješnih pristupa u prekograničnom upravljanju površinskim vodama u EU. Saradnjom sa Drimskim dijalogom je pored toga omogućena razmjena iskustava i partnerski proces učenja sa Grčkom, kao jedinom državom članicom EU među pograničnim državama sliva rijeke Drim.

Rezultati

GIZ je pomogao Ministarstva, organe uprave, naučno-istraživačke institute i korisnike resursa da osnuju radne grupe za ODV, očuvanje životne sredine i ribarstvo. Te radne grupe nude forum za regionalnu, prekograničnu i prekomorsku saradnju i stavljaju na raspolaganje platforme znanja i učenja. One upravljaju realizacijom istraživačkih i nadzornih programa u skladu s ODV-om i propisima EU za zaštitu životne sredine. Osim toga, one predlažu mjere za održivo korišćenje prirodnih resursa i zaštitu biodiverziteta, te načine na koji se mogu popraviti ekološka stanja jezera. Dugoročno gledano, oni će se integrisati u strukturu Drimskog dijaloga.

ODV i pravni propisi EU za očuvanje životne sredine u oblasti jezera se implementiraju sistematski, orijentisani ka procesima, transparentno i provjerivo. Stečene kompetencije za procese i metode tako se mogu primijeniti i na druge teritorije partnerskih zemalja, kao na primjer na zaštićena područja ili jedinice riječnih područja.

Partnerske zemlje koriste rezultate za obavezno izvještavanje prema Evropskoj komisiji o primjeni pravnih propisa EU u oblasti zaštite životne sredine, pravne tekovine EU u oblasti zaštite životne sredine. Time se neposredno podržava proces približavanja EU.